Eitem Agenda

Ystyried Adroddiad Drafft y Cabinet

(a)   Bydd y Cynghorydd Sarah Merry (Aelod Cabinet dros Addysg) yn bresennol ac mae’n bosibl y bydd hi am wneud datganiad;

(b)  Bydd Nick Batchelar (Cyfarwyddwr Addysg a Dysgu Gydol Oes) a Jennie Hughes (Arweinydd Cyrhaeddiad Uwch – Cynhwysiant) yn cyflwyno’r adroddiad a byddant ar gael i ateb cwestiynau’r Aelodau; a

(c)   Chwestiynau gan Aelodau’r Pwyllgor.

Croesawodd y Cadeirydd y Cynghorydd Sarah Merry (Aelod Cabinet dros Addysg), Nick Batchelar (Cyfarwyddwr, Addysg a Dysgu Gydol Oes) a Jennie Hughes (Uwch Arweinydd Cyflawniad ar gyfer Cynhwysiant) i’r cyfarfod.

Gwnaeth y Cynghorydd Merry ddatganiad i’r Pwyllgor a dywedodd, er, fel canlyniad i’r ymgynghoriad cychwynnol y cynigwyd cau Ysgol Meadowbank, argymhellir bellach y dylid cynnal adolygiad arall o gymorth iaith a lleferydd yng Nghaerdydd gyda’r nod o ddod â chynnig diwygiedig ymlaen a sicrhau bod y caiff anghenion plant sydd ag anghenion iaith a lleferydd a leolir yn Meadowbank ac Allensbank eu hystyried.

Ychwanegodd y Cyfarwyddwr y cydnabyddir bod angen parhaus am ddarpariaeth arbenigol ar gyfer plant sydd â’r anghenion iaith a lleferydd mwyaf cymhleth ac y bydd yr angen parhaus hwnnw yn parhau yn flaenoriaeth p’un ai a yw’n seiliedig ar adnoddau neu mewn ysgol arbenigol.   Cafodd y Pwyllgor gyfle i wneud sylwadau, ceisio eglurder neu godi cwestiynau ar y wybodaeth a dderbyniwyd.  Ceir crynodebau o’r trafodaethau hynny fel a ganlyn:

• Gofynnodd yr Aelodau am yr ymgynghoriad cychwynnol gan gwestiynu pam ei fod yn ymddangos bod cyn lleied o’r materion wedi’u hadnabod ar y dechrau. 

Dywedodd y Swyddogion bod angen gwneud rhagor o waith i ddeall y materion a dod o hyd i’r ffordd orau ymlaen.

• Dywedodd y Swyddogion fod 3 elfen o waith i’w wneud: arfarniad o gymorth iaith a lleferydd yng Nghaerdydd; mwy o ymgysylltu gydag ysgolion ac ymgysylltiad rhanddeiliaid eraill â Chyrff Llywodraethu Ysgolion Meadowbank ac Allensbank er mwyn sicrhau y caiff anghenion plant sydd ag anawsterau iaith a lleferydd eu rheoli'n effeithiol yn y cyfamser.

• Dywedodd y Swyddogion nad oes unrhyw raddfa amser benodedig ar gyfer y gwaith hwn ar hyn o bryd.

• Dywedodd y Cyfarwyddwr fod gweithgor strategaethau AAA wedi’i sefydlu, yn y lle cyntaf mae’r gr?p yn cynnwys penaethiaid, fodd bynnag ceir cylch gorchwyl i ymgysylltu â rhanddeiliaid eraill. 

Y gobaith yw y caiff arfarniad cychwynnol o'r gwasanaeth iaith a lleferydd yn y prif ffrwd ei gwblhau erbyn y Nadolig.

• Pwysleisiodd y Swyddogion fod ymrwymiad i sicrhau y bodlonir anghenion plant sydd ag anawsterau iaith a lleferydd ac nad ydynt yn mynd yn NEET ac ni dderbynnir y byddai cysylltiad achosol rhwng cau Ysgol Meadowbank a cynnydd yn y rhai a aiff yn NEET. 

Mae tystiolaeth glir mai’r ffactor cryfaf yn y rhai sy’n mynd yn NEET yw ansawdd yr addysg.

• Holodd yr Aelodau am leoliadau y tu allan i’r sir ar gyfer y rhai sy’n elwa ar gymorth arbenigol a chost sylweddol hynny, a pham na ddarperir ar gyfer eu hanghenion yn lleol. 

Roedd 12 o blant ysgol gynradd yn elwa ar y cymorth arbennig hwnnw yn rhywle arall ar yr adeg hon. Dywedodd y Swyddogion na chaiff y plant hynny eu lleoli y tu allan i'r sir oherwydd darpariaeth annigonol yn y sir.  Mae 6 ohonynt yn derbyn gofal, wedi’u lleoli mewn gofal maeth y tu allan i Gaerdydd mewn ysgolion a gynhelir mewn Awdurdodau Lleol eraill.  Cafodd 6 ohonynt eu lleoli oherwydd tribiwnlys neu gyngor cyfreithiol.  Gall yr Awdurdod ddarparu am eu holl anghenion.  

• Nid oedd y Swyddogion yn derbyn y cafodd rhieni eu cyfeirio i ffwrdd o Ysgol Meadowbank, gan ddweud, pan gaiff datganiad o anghenion addysgol arbennig ei gyflwyno, darperir rhestr lawn i'r rhieni o ysgolion sy’n cynnwys ysgolion arbennig a safleoedd adnoddau arbenigol.

Gofynnir i’r rhieni nodi eu hysgol ddewisol.  

• Ailadroddodd yr Aelodau eu cred fod lle i ysgolion arbenigol, er gwaethaf y ffaith ei fod yn ymddangos bod pob awdurdod lleol yn symud tuag at ddarpariaeth arbenigol yn y prif ffrwd. 

Ceir pryderon y byddai plant a phobl ifanc yn ei chael hi’n anodd cyfathrebu a fyddai'n arwain atynt yn teimlo'n ynysig mewn ysgol prif ffrwd.  Cytunodd y Swyddogion fod galw am leoedd mewn ysgolion arbennig ond gwnaethant fynegi’r barn nad yw hyn yn briodol ar gyfer angen penodol lle nad oes anabledd dysgu.

• Codwyd pryder gan yr Aelodau yngl?n â’r sefyllfa y mae Ysgol Meadowbank ynddi, sef bod niferoedd disgyblion yn lleihau ac mae’n debygol o gymryd 9-12 mis arall cyn y gwneir unrhyw benderfyniadau. 

Dywedodd y Swyddogion y caiff yr anawsterau a wynebir ar hyn o bryd eu gwaethygu gan yr oedi; bydd ansicrwydd ond mae'r Swyddogion yn gweithio gyda'r ysgol i’w chefnogi i symud ymlaen a gwnaethant y sylw fod angen gwerthfawrogi arbenigedd yn yr ysgol, yn hytrach na’i golli.

• Hysbyswyd yr Aelodau y caiff therapi iaith a lleferydd ei ddarparu i'r holl blant p'un ai a ydynt mewn safle adnoddau arbenigol neu'n derbyn cymorth prif ffrwd.     

Dros y 5 mlynedd diwethaf, bu perthynas gydweithredol gyda’r gwasanaeth therapi ac mae cefnogaeth prif ffrwd y gryf.  

PENDERFYNWYD:   Bod y Cadeirydd yn ysgrifennu ar ran y Pwyllgor at yr Aelod Cabinet er mwyn cyfleu eu sylwadau a’u harsylwadau.