Eitem Agenda

Rhoi cyfle i aelodau’r cyhoedd i ddweud eu barn ar y cynigion wrth y Pwyllgor.

(a)  Bydd Martyn Hutchings – y Prif Swyddog Craffu, yn cyflwyno’r adroddiad yn fras;

(b)  Gwahodd Cynghorwyr ac aelodau’r cyhoedd i annerch y Pwyllgor; 

(c)   Cwestiynau gan Aelodau’r Pwyllgor.

Rhoddwyd cyfle i’r Pwyllgor glywed barn nifer o ddinasyddion a Chynghorydd sydd wedi mynegi ru sylwadau a’u pryderon yngl?n â'r bwriad i gau Ysgol Meadowbank.  

Croesawodd y Cadeirydd Janette Carr, Faye Dale (Rhiant Disgybl), Diana James (Athrawes), Susanne Grover (cyn Bennaeth Ysgol Meadowbank) a’r Cynghorydd Jane Cowan i’r cyfarfod, a gwnaethant i gyd annerch y Pwyllgor.

Rhoddodd Janette Carr y wybodaeth ganlynol i’r Aelodau:

·         Amlinelliad byr o’r strategaeth ADY

·         Manylion o holiadur Afasic Cymru a anfonwyd at bob ysgol gynradd, i geisio gwybodaeth am nifer o faterion:

o   Nododd 75% o’r rhieni, fel rhieni sy'n ceisio cefnogaeth am anghenion iaith a lleferydd, ni chynigiwyd lleoliad iddynt mewn darpariaeth iaith a lleferydd fel opsiwn i’w ystyried ac ar gyfer y rhieni hynny sy’n ceisio darpariaeth arbenigol, dywedwyd wrthynt nad oes lle.

o   Nododd 95% nad yw athrawon yn yr ysgol yn teimlo bod ganddynt yr adnoddau i addysgu plant sydd ag anghenion iaith a lleferydd difrifol yn effeithiol.

·         Mae lle yn ysgol Meadowbank yn costio tua £25,000 y flwyddyn, ac mae lle yn yr ysgol gynradd leol yn costio tua £3,600.  Mae'n bosibl y gallai costio'n sylweddol fwy ar gyfer lleoliad y tu allan i'r sir.

·         Mae plant sydd ag Anghenion Iaith a Chyfathrebu Difrifol (SLCN) mewn mwy o berygl o gael eu gwahardd o'r ysgol ac mae gan 60-90% o bobl ifanc sydd yn y system cyfiawnder ieuenctid SLCN, ac ni chafodd llawer ohonynt eu hadnabod yn flaenorol cyn troseddu.

·         Mynegwyd pryderon y bydd y Cyngor yn colli'r holl arbenigedd, gwybodaeth a staff arbenigol wrth i Meadowbank gau.

Rhoddodd Diana James y wybodaeth ganlynol i’r Aelodau:

• Mae hi’n athrawes yn Ysgol Arbennig Meadowbank ers 14 o flynyddoedd a rhoddodd fanylion o’i chymwysterau.  
• Amlinelliad o’r rôl y mae Meadowbank yn ei chwarae o ran darparu addysg statudol i blant sydd â namau iaith a lleferydd difrifol a dwys.  

Mae plant sydd â nam iaith penodol (SLI) ar ben pellaf y sbectrwm ac mae gofyn am wybodaeth, dealltwriaeth a strategaethau hynod o arbenigol er mwyn cefnogi eu hanghenion dwys a chymhleth.  

• Ceir plant yn ysgol Meadowbank nad oes ganddynt unrhyw iaith o gwbl, maent yn gwneud synau yn unig.  

Efallai eu bod yn gwneud synau, ond mae’n rhaid iddynt gael eu haddysgu i wneud hynny; ceir plant sydd wedi dysgu dweud nifer o synau gwahanol ond mae’r synau hyn wedi’u cymysgu felly mae’n ymddangos eu bod yn siarad iaith dramor; a hefyd ceir plant a all ddweud llawer o eiriau'n glir ond wrth iddynt roi'r geiriau hyn at ei gilydd mewn brawddeg, mae'r geiriau allan o drefn ac yn gymysglyd sy'n arwain at neges nad yw'n gwneud synnwyr.  Esboniwyd bod mwyafrif y plant hyn sydd ag SLI pur o ddeallusrwydd cyfartalog.

·         Defnyddir strategaethau ymddygiadol cadarn ond teg yn gyson. Wrth i’r plentyn ymateb i raglen ymyrraeth a gynllunnir yn ofalus, sy’n gweddu i'w hanghenion ymddygiadol a chyfathrebu, gallant lwyddo yn y ddau faes.

Rhoddodd Faye Dale y wybodaeth ganlynol i’r Aelodau:

·         Gall y broses rhoi datganiad gymryd rhwng 6 a 12 mis.  Dywedir wrth rhieni nad yw’n bosibl cael datganiad ar gyfer problemau iaith a lleferydd oherwydd y gall ysgolion prif ffrwd gynnig cefnogaeth, a heb ddatganiad, nid yw'n bosibl cael lle yn Meadowbank

·         Ceir oedi o ran aros i glywed a gaiff datganiad ei dderbyn, ac wedyn bydd y plentyn yn ynysig ac yn cael ei adael i straffaglu mewn ysgol prif ffrwd lle y bydd yn agored i niwed ac yn methu cyfathrebu

·         Mae rhai rhieni wedi cael asesiadau preifat sy’n costio tua £12,000.

·         Nid yw’n ymddangos fod yr awdurdod yn dweud wrth rieni am Meadowbank, neu dywedir wrthynt nad oes lleoedd yn Meadowbank.

·         Nid oes gan gynorthwywyr addysgu mewn ysgolion prif ffrwd ddigon o brofiad.  

Yn aml, ni all plant ddilyn gwersi oherwydd anawsterau iaith – maent yn syrthio fwyfwy ar ei hôl hi o gymharu â'u cyfoedion ac yn mynd yn darged i gael eu bwlio. 

Dywedodd y Cynghorydd Cowan, er eu bod yn ymwybodol o’r cyfyngiadau ariannol, eu bod yn credu y dylai’r ysgol aros ar agor, ac mewn gwirion, dylai gael ei hehangu.   

Cafodd y Pwyllgor gyfle i wneud sylwadau, ceisio eglurder neu godi cwestiynau ar y wybodaeth a dderbyniwyd.  Ceir crynodebau o’r trafodaethau hynny isod:

• Dywedodd Suzanne Glover wrth yr Aelodau y bu'n bennaeth ar Ysgol Meadowbank ers 23 o flynyddoedd.  

Pe bai’r ysgol yn cau, byddai’r plant yn dioddef, byddent yn straffaglu mewn addysg prif ffrwd ac ni chaiff y strategaeth sy’n ofynnol ar gyfer y plant hyn eu rhoi ar waith, ac felly bydd cynnydd o ran lleoliadau amhriodol.  Ni fydd ysgolion prif ffrwd yn gallu ymdopi a phan fydd hynny wedi dod yn amlwg, bydd Meadowbank wedi cael ei chai ac wedi'i cholli i'r plant hynny sy'n elwa arni.  

• Dywedwyd wrth yr aelodau, ym 1967 roedd 35 o leoedd yn yr ysgol a chadwyd 2 le fel lleoedd asesu; cafodd hynny ei gynyddu i 42 ar un adeg.  

Yn ogystal roedd bloc preswyl yn yr ysgol.  

• Mae hi’n credu bod y berthynas rhwng yr awdurdod a’r ysgol wedi chwalu

• Cododd yr Aelodau bryderon am yr hyn a ymddengys yn ddiffyg ymgynghori â’r ysgol.

CYTUNWYD:  Bod y Cadeirydd yn ysgrifennu ar ran y Pwyllgor at yr Aelod Cabinet er mwyn cyfleu eu sylwadau a’u harsylwadau.