Eitem Agenda

Roedd yr Aelodau'n meddwl tybed a oedd unrhyw achos i bryderu ynghylch y targed arbed effeithlonrwydd cyllidebol ac a oedd unrhyw gynlluniau i liniaru'r pryderon hynny yn y tymor byr.  Dywedodd swyddogion fod pryder bob amser oherwydd bod rhai ffactorau allan o reolaeth y Cyngor.  Mae cyfran o'r codiad wedi'i chlustnodi ar gyfer gallu adeiladu o fewn systemau monitro contractau a sicrhau ansawdd.  Mae Rheolwr Gweithredol wedi'i nodi a fydd yn goruchwylio monitro contractau a chynllunio dilyniant ar gyfer plant mewn lleoliadau a reoleiddir.

Roedd yr aelodau'n dymuno gwybod a oedd pwysau capasiti yn lleihau.  Dywedodd swyddogion fod y pwysau yn dal i fod yn ddwys.  Mae adolygiad system wedi'i gomisiynu i ymchwilio i ffyrdd o gynyddu effeithlonrwydd.  Bydd y capasiti ychwanegol yn gwella cynllunio a goruchwylio.  Mynegodd swyddogion hyder y bydd pwysau'n lleihau.

Roedd yr Aelodau'n pryderu y gallai dychwelyd i weithio wyneb yn wyneb arwain at golli staff a rhai o'r arbedion effeithlonrwydd o weithio o bell.  Dywedodd swyddogion ei bod yn bwysig cadw effeithlonrwydd o ostyngiad yn yr amser a dreulir yn teithio i gyfarfodydd wyneb yn wyneb.  Yn yr un modd, mae'n bwysig i weithwyr cymdeithasol sydd newydd gymhwyso gael cyfarfodydd wyneb yn wyneb â theuluoedd a thimau er mwyn dysgu.  Mae angen sicrhau cydbwysedd gyda gweithio cyfunol.  Mae staff sy'n byw yn Llundain neu ogledd Lloegr wedi cynnal adolygiad o bell.  Mae rhai staff asiantaeth wedi bod yn amharod i gynnal cyfarfodydd wyneb yn wyneb ac nid ydym wedi’u cadw yn eu rolau.  Cynigir gweithio hyblyg ond nid yw'n bosibl i weithwyr cymdeithasol weithio o bell bob amser.

Trafododd yr aelodau gydberthynas swyddi gwag gyda chyfraddau cadw staff.  Cyfeiriodd swyddogion at graff ar dudalen 51 o'r pecyn agenda a oedd yn nodi canlyniad net gweithwyr cymdeithasol yn dechrau ac yn gadael y gwasanaeth.  Bydd data'r gweithlu sy'n nodi pa mor hir y mae gweithwyr cymdeithasol wedi bod gyda'r gwasanaeth yn cael ei gyflwyno yng nghyfarfod nesaf y Pwyllgor.

Cyfeiriodd yr Aelodau at y data a gyflwynwyd ar dudalen 39 o'r pecyn agenda yn nodi canran y plant sy'n aildroseddu o fewn 6 mis i'w trosedd flaenorol, a mynegwyd awydd i weld data tebyg am gyfnodau o 12 mis a 24 mis. 

Mynegodd yr Aelodau farn nad oedd y Dangosyddion Perfformiad yn yr adroddiad yn dangos sut mae plant yn elwa o benderfyniadau sy'n cael eu gwneud. Roedd swyddogion yn cydnabod pwysigrwydd mesur y gwahaniaethau a wnaed i blant a theuluoedd ond dywedodd eu bod yn anodd adrodd arnynt gan eu bod yn ansoddol.  Bydd swyddogion yn ymchwilio i weld a oes ffyrdd o wneud hynny, ond ni fyddent yn dangosyddion perfformiad ac ni fyddent yn cael eu hadrodd yn genedlaethol.

Holodd yr aelodau pam y gosodwyd targed swyddi gwag Gweithiwr Cymdeithasol ar 24% ac nid sero. Rhoddwyd gwybod i'r aelodau y teimlwyd bod y bydd methu yn anochel o osod y targed rhy isel a bod targed mwy realistig wedi'i awgrymu. Roedd y targed ar un adeg wedi bod yn 33% ac er ei bod yn iawn gosod her roedd yn rhaid bod yn realistig.  Mae'r sefyllfa'n gyfnewidiol a byddai sero yn afrealistig.  Byddai angen staff asiantaeth bob amser.  Nododd adborth gan staff welliant mewn morâl a oedd yn glod i'r diwylliant newidiol a grëwyd gan swyddogion.  Mae'r targed o swyddi gwag ar gyfer y flwyddyn nesaf wedi'i leihau ond mae'n bwysig bod targedau yn realistig at ddibenion gosod cyllidebau.  Mae angen staff asiantaeth ar gyfer eu gwydnwch a'u profiad.  Mae rhai staff asiantaeth wedi bod gyda'r gwasanaeth ers amser maith.

Gofynnodd yr Aelodau am wybodaeth ynghylch pam roedd absenoldeb salwch yn cynyddu.  Mynegodd swyddogion foddhad bod y gwasanaeth o fewn y targed.  Bu cynnydd bach oherwydd cymryd darpariaeth gwasanaeth uniongyrchol yn ôl.  Ni all staff ddod i mewn i'r gwaith os ydyn nhw'n sâl, ac mae gwahaniaeth wedi bod oherwydd Covid.  Mae salwch yn cael ei fonitro'n agos. 

Gofynnodd yr Aelodau am eglurhad ynghylch yr amserlen o ran cynnal asesiadau a chwestiynu pam nad oedd y targed yn 100% yn hytrach na 75%.  Dywedodd swyddogion fod yr amserlen yn 42 diwrnod.  Roedd y targed yn un realistig ond roedd yn cael ei gyflawni.  Mae swyddogion yn ystyried trosglwyddo'r cyfrifoldeb am asesiadau i ardaloedd. 

Gofynnodd yr Aelodau am esboniad o'r ffigurau ar gyfer plant oedd yn cael eu cofrestru a'u dadgofrestru ac yn dymuno gwybod beth oedd yr effaith ar y plant.   Dywedodd swyddogion nad oedd modd ymweld â phlant yn ystod Covid ac nad oeddent yn mynychu'r ysgol nac yn cael eu gweld gan ymwelwyr iechyd.  O ganlyniad bu cynnydd yn y nifer sy'n cael eu cofrestru oherwydd pryderon ynghylch eu diogelwch.  Yna bu adolygiad a oedd yn galluogi llawer i gael eu camu.  Mynegodd swyddogion y gobaith bod cofrestru wedi cael effaith gadarnhaol ar y plant.

Gofynnodd yr Aelodau am eglurhad o'r ffigur o 41% o blant oedd wedi'u cofrestru ar gyfer cam-drin emosiynol ac roeddent yn dymuno gwybod sut y gwnaed y penderfyniad ar gyfer cofrestru.  Dywedodd swyddogion fod pwyslais wedi newid gyda chanolbwyntio ar yr effaith ar blant cam-drin domestig heb anaf corfforol.  Mae gwaith wedi cael ei wneud ar gael ei hysbysu am drawma a'r niwed y mae trawma parhaus drwyddo, er enghraifft, esgeulustod emosiynol yn ei wneud i blant.  Byddai ymddygiadau sy'n awgrymu niwed emosiynol yn cael eu codi mewn atgyfeiriadau ac asesiadau cynnar, trwy ysgolion ac ymwelwyr iechyd, ac yna yn cael eu hymchwilio gan weithwyr cymdeithasol. Mae'r penderfyniad i gofrestru neu beidio yn cael ei wneud yn y Gynhadledd Amddiffyn Plant. 

Nododd yr aelodau fod lleoliadau allanol yn gostwng wrth aros gyda pherthynas yn cynyddu.  Dywedodd swyddogion y bu gwaith parhaus o ran y gostyngiad mewn lleoliadau rheoledig o gymharu â phlant sy'n aros gydag aelodau'r teulu.  Bu cynnydd mawr iawn mewn gofal perthynas yn ystod y blynyddoedd diwethaf.  Mae angen newid sylweddol drwyddo draw. 

Roedd yr aelodau am wybod a ellid gwneud mwy cyn cofrestru plant am gam-drin emosiynol.  Dywedodd swyddogion nad yw'r Gwasanaethau Plant yn gallu atal cam-drin emosiynol.  Fodd bynnag, gellir gwneud gwaith o amgylch dull yr ysgol gyfan, ymyrraeth gynnar ac iechyd meddwl plant a babanod.  Mae yna fentrau ynghylch magu plant a fydd yn cael effaith fawr ar les emosiynol plant.