Eitem Agenda

Cynigiwyd gan: Y Cynghorydd Molik

Eiliwyd gan: Y Cynghorydd Sandrey

Nodiadau'r Cyngor;

• Bod argaeledd cyfleusterau toiledau cyhoeddus hygyrch mewn cymunedau yn chwarae rhan hanfodol o ran cefnogi iechyd a lles pobl.  Gall yr anallu i fodloni anghenion ffisiolegol rhywun oherwydd diffyg cyfleuster cyhoeddus arwain at faterion iechyd fel heintiau llwybr wrinol, heintiau'r arennau a phroblemau treulio.  Gall diffyg cyfleusterau toiled digonol sydd ar gael i'r cyhoedd gael effaith negyddol ar iechyd, urddas a ffordd o fyw cyfran sylweddol iawn o'r boblogaeth.

• Dywed Sefydliad Iechyd y Byd y dylai toiledau fod yn "addas, yn breifat ac yn ddiogel i'w defnyddio gan bob defnyddiwr arfaethedig".

• Mae Cyngor Caerdydd yn gweithredu toiledau mewn gwahanol gyrchfannau a lleoliadau hamdden ar draws y ddinas. Fodd bynnag, mae'r rhan fwyaf o gyfleusterau mewn siopau busnes preifat.  Pan fydd y mannau hyn yn cau, mae cyfleusterau o'r fath yn anhygyrch. Mae gan y Cyngor gyfrifoldeb i asesu angen y gymuned am doiledau a rhoi cynllun ar waith i ddiwallu anghenion a nodwyd.

• Yn ystod y pandemig, roedd llawer o doiledau ar gau i'r cyhoedd, gan beri i lawer o bobl fethu ag ymarfer corff yn yr awyr agored yn hyderus ac yn ddiogel neu ddod allan o'r cyfnod clo pan oedd y cyfyngiadau'n lleddfu, heb ofni cael eu dal yn fyr neu fel arall yn methu â chael mynediad at gyfleusterau hylendid angenrheidiol.

• Caerdydd yw cartref llawer o gymunedau amrywiol, dylai Cyngor Caerdydd gofleidio'r meddylfryd o gael toiledau hygyrch ar gyfer pob gallu, rhyw, oedran, ethnigrwydd a chrefydd.  Dylai toiledau cyhoeddus fodloni gofynion hygyrchedd ar gyfer amrywiaeth o anableddau a dylid cefnogi'r egwyddorion o ddarparu bidet neu gyfleusterau golchi amgen eraill (fel lota / bodna, jwg d?r neu gawod law) sy'n gwasanaethu'r toiled a arferir gan grefyddau fel Islam.  

• Mae cael cyfleusterau toiledau cyhoeddus hygyrch yn cael effaith gadarnhaol ar yr amgylchedd ac yn atal ymddygiad gwrthgymdeithasol fel baeddu parciau, strydoedd a gerddi.

Mae’r Cyngor yn penderfynu i wneud y canlynol;

• Darparu adroddiad ar gyflwr presennol darpariaeth toiledau'r cyngor ar draws y ddinas, gan gynnwys manylion ynghylch pryd y maent ar agor, pa mor aml y cânt eu glanhau a'u cynnal, a pha mor hygyrch ydynt.

• Gofyn i'r aelod cabinet sy'n gyfrifol am gyfleusterau cyhoeddus lunio strategaeth toiledau sy'n nodi materion a godwyd yn y cynnig hwn i sicrhau bod pob preswylydd (gan gynnwys pobl â gallu gwahanol, rhyw, oedran, ethnigrwydd a chrefydd) yn gallu cael mynediad at gyfleusterau priodol pan nad ydynt gartref.

• Ystyried yr angen am ddarpariaeth ychwanegol ar gyfer toiledau benywaidd i adlewyrchu'r gwahanol ffyrdd y mae rhywiau'n defnyddio cyfleusterau, ac ystyried yr angen a datblygu'r broses o weithredu cyfleusterau niwtral o ran y rhywiau

• Cynnal archwiliad a monitro rheolaidd o gyfleusterau toiledau cyhoeddus, gydag adroddiad yn cael ei gyflwyno gan yr aelod cabinet perthnasol yn flynyddol.