Eitem Agenda

Mae’r adroddiad hwn yn rhoi manylion perfformiad yr ysgolion i’r Pwyllgor, yn ogystal â dadansoddiad o’r canlyniadau ar draws grwpiau ethnig a rhyw.

a)    Bydd y Cynghorydd Sarah Merry (Aelod Cabinet dros Addysg) yn bresennol ac mae’n bosibl y bydd hi am wneud datganiad;

b)    Bydd Nick Batchelar (Cyfarwyddwr Addysg a Dysgu Gydol Oes) ac Angela Kent (Pennaeth Cyrhaeddiad a Chynhwysiant) yn cyflwyno’r adroddiad a byddant ar gael i ateb cwestiynau’r Aelodau;

c)    Bydd penaethiaid yn bresennol yn cynrychioli ysgolion cynradd, uwchradd ac ysgolion arbennig; a

d)     Chwestiynau gan Aelodau’r Pwyllgor.

Ystyrir camau i’w cymryd yn berthnasol i'r eitem hon ar ddiwedd y cyfarfod.

Croesawodd y Cadeirydd y Cynghorydd Sarah Merry (Aelod Cabinet dros Addysg), Nick Batchelar (Cyfarwyddwr, Addysg a Dysgu Gydol Oes) ac Angela Kent (Pennaeth Cyflawniad a Chynhwysiant) i’r cyfarfod.

Yn ogystal, croesawodd y Cadeirydd Nic Naish (Pennaeth - Ysgol Gynradd Greenway) a Lorraine Feltstead (Pennaeth – Ysgol Meadowbank) i’r cyfarfod.

Gwahoddodd y Cadeirydd yr Aelod Cabinet i wneud datganiad, a dywedodd hithau yr hoffai ddiolch i’r staff am eu hymdrechion a’u gwaith caled a arweiniodd at y gwelliant dramatig yn y sgoriau.

Cafodd Aelodau drosolwg o’r Perfformiad fel y nodir yn Atodiad A.

Bu i’r ddau Bennaeth ddweud wrth Aelodau eu bod wedi gweld gwelliannau sylweddol dros y 3/4 mlynedd diwethaf; gwelwyd gwelliant sylweddol mewn ysgolion yn y pum mlynedd diwethaf ac mae'r darlun presennol yn galonogol, yn enwedig mewn ysgolion cynradd.  

Gwahoddodd y Cadeirydd gwestiynau a sylwadau gan yr Aelodau:

• Gofynnodd aelodau beth oedd yn cael ei wneud ynghylch addysgu ac arweinyddiaeth gwael, a chawsant glywed bod addysgu o safon ac arweinyddiaeth da yn bwysig. 

Os nad yw hynny’n digwydd, mae angen ei adnabod a’i drafod.  Mae’n bwysig bod Llywodraethwyr Ysgol ynghlwm wrth y gwaith a bod strwythurau cefnogaeth da ar waith.

• Holodd aelodau ynghylch y gwelliant pellach sydd ei angen mewn ysgolion pan fo disgwyliadau athrawon am gyrhaeddiad disgyblion yn isel, a chawsant glywed bod angen newidiadau diwylliannol ond y bydd yn cymryd amser. 

Mewn llawer o ysgolion, arweinyddiaeth yw’r broblem ac nid addysgu.

• Holodd aelodau pa gamau gweithredu allai gael eu defnyddio os yw'r ysgolion yn gwrthod gwella ac a oedd newid yn arweinyddiaeth yn cael effaith mor bositif â'r effaith a ragwelwyd. 

Nododd y Swyddogion mewn perthynas ag un o’r ysgolion, mae’r arweinyddiaeth wedi parhau’n gyson dros y ddwy flynedd ddiwethaf ac y gwnaed gwelliannau a newidiadau sylweddol yn y cyfnod hwnnw.  Mae llawer iawn o waith ar ôl i’w wneud, fodd bynnag, gan gyfeirio'n benodol at ymddygiad, mae nifer y gwaharddiadau wedi gostwng yn sylweddol.  Mae disgwyl i’r ysgol arall gau ar ddiwedd tymor yr haf ac yna bydd y disgyblion yn pontio i'r ysgol newydd.

• Cafodd yr aelodau wybod na drafodwyd ysgolion arbennig yn yr adroddiad, gan nad oes pwynt cyfeirio perfformiad disgyblion y mae modd ei gymharu.

Rhoddodd Lorraine Felstead wybod bod Penaethiaid ysgolion arbennig yn ceisio rhoi ymarferiad casglu data ar waith er mwyn ceisio sefydlu pethau er mwyn eu cymharu.

• Roedd yr Aelodau’n pryderu nad oedd yr ysgolion amrywiol a drafodwyd yn yr adroddiad wedi’u hadnabod, oherwydd roeddent o'r farn bod y wybodaeth yn gyhoeddus ac felly dylent gael eu trafod; waeth pa mor dda oeddent yn eu perfformio.

• Cafodd yr aelodau wybod y byddai'r profion Llythrennedd a Rhifedd yn cael eu defnyddio ar sail diagnostig yn unig o hyn ymlaen.

• Trafododd yr Aelodau y bwlch cyrhaeddiad cynyddol a’r wybodaeth a ddarperir; roedd gallu ysgolion Caerdydd i fodloni anghenion llai cymhleth heb ddatganiad yn gwella, ac er nad yw cyfran y disgyblion gyda datganiadau yn cynyddu mae pob cohort o ddisgyblion yn tueddu i fod ag anghenion mwy cymhleth na’r cohort presennol. 

Cafodd yr Aelodau wybod bod y bwlch yn cynyddu yn y cyfnod uwchradd, mae plant gydag anghenion cymhleth yn cael addysg priflif ac mae’n bwysig bod canolfan adnoddau arbenigol yn cael ei datblygu.

• Holodd yr aelodau a oedd ymyriadau Gweithredu gan yr Ysgol a Gweithredu gan yr Ysgol a Mwy yn gweithio, ac a oedd y lefelau staffio'n ddigonol. Cawsant wybod bod broses barhaus o adnabod a bodloni anghenion pobl ifanc sy'n mynd i mewn i'r ysgol ac mae'r bil Dysgu Ychwanegol yn cynnig newidiadau sylweddol o ran gofal a darpariaeth.

• Trafododd yr Aelodau y graffiau a ddarperir, a nodwyd y gwahaniaeth o ran perfformiad rhwng disgyblion eFSM ac nFSM yn y grwpiau oedran cynradd ac uwchradd; gyda'r canlyniadau gorau yn y gr?p oed cynradd. 

Cafodd yr aelodau wybod bod y graffiau yn gallu gorliwio'r gwahaniaethau rhwng yr uwchradd a’r cynradd.  Nododd Mr Naish bod angen i'r ysgolion ddarparu profiadau i helpu pobl ifanc i gyflawni eu targedau; nid yw'n ymwneud ag ansawdd yr addysgu yn unig, ond y profiadau y gall yr ysgol eu cynnig.

• Gofynnodd yr Aelodau p’un ai a fyddai Cwricwlwm Newydd Cymru yn effeithio ar safonau Ysgolion Caerdydd. 

Dywedodd y Swyddogion y byddai’r Cwricwlwm Newydd yn dod â chyfleoedd a heriau i’r ysgolion a bod rhaid i’r ysgolion fod yn barod am yr heriau.  Mae’n rhaglen uchelgeisiol ac rydym wedi derbyn bod angen defnyddio dull cydlynol wrth weithio ar y Cwricwlwm Newydd. 

• Trafododd yr Aelodau y gostyngiad yn y cyfran o addysgu lefel A yng Nghaerdydd sy’n cael ei ddyfarnu’n ardderchog neu’n rhagorol o 2015 i 2016 a chawsant wybod bod mwy o gysondeb ledled ysgolion yn her barhaus ac i wella canlyniadau, mae angen gwella ansawdd yr addysgu a’r dysgu. 

Caiff data alps ei ddefnyddio ar hyn o bryd i fonitro ansawdd y cyflawniad. Mae llawer o ysgolion hefyd yn gweithio mewn partneriaeth i roi mynediad i ddisgyblion at bynciau penodol.

CYTUNWYD – y bydd Cadeirydd yn ysgrifennu at yr Aelodau Cabinet, y Cyfarwyddwyr a’r swyddogion perthnasol ar ran y Pwyllgor yn diolch iddynt am fynychu’r cyfarfod ar 10 Ionawr ac i gyfleu arsylwadau'r Pwyllgor wrth drafod y ffordd ymlaen.